Κωδικός Αριθμός: 700050

Εξάμηνο Σπουδών: Η΄, ΥΠ

Διδάσκων: Γεώργιος Σώκλης, Επίκουρος Καθηγητής

Περιεχόμενο μαθήματος

Το μάθημα ξεκινάει με μια σύντομη ιστορική αναδρομή στην εξέλιξη του τρόπου παραγωγής, δίνοντας έμφαση στο πλαίσιο εκείνο μέσα στο οποίο η αντίληψη του οικονομικού πλούτου ως απόθεμα αγαθών αντικαταστάθηκε από τη σύγχρονη αντίληψή του ως μια ροή αγαθών και υπηρεσιών, η οποία παράγεται, ανανεώνεται και μεγεθύνεται. Γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στον Οικονομικό Πίνακα (Tableau Economique) του Francois Quesnay, ο οποίος θεωρείται από τις πρώτες σημαντικές απόπειρες αναπαράστασης της οικονομίας ως μιας διαδικασίας κυκλικής ροής και αποτελεί ουσιαστικά τον πρόδρομο των σύγχρονων Πινάκων Εισροών-Εκροών. 

Εν συνεχεία, με τη χρήση ενός απλού αριθμητικού παραδείγματος, κατασκευάζουμε τον Πίνακα Εισροών-Εκροών ενός απλουστευμένου οικονομικού συστήματος, επικεντρώνοντας την προσοχή μας στη σχέση μεταξύ φυσικών και τιμιακών μεγεθών. Με την ολοκλήρωση αυτής της παρουσίασης, εισάγουμε τις πρώτες βασικές έννοιες της Ανάλυσης Εισροών-Εκροών καθώς και τις αντίστοιχες εθνικολογιστικές έννοιες.

Στο επόμενο μέρος, γενικεύουμε την ανάλυση μας παρουσιάζοντας σε αλγεβρικούς όρους έναν Πίνακα Εισροών-Εκροών, ο οποίος εμπεριέχει οποιονδήποτε αριθμό εμπορευμάτων και κλάδων, και δείχνουμε πως μπορούν να εξαχθούν από το πλαίσιο αυτό οι τεχνικοί συντελεστές παραγωγής της οικονομίας. 

Στη συνέχεια, παρουσιάζουμε το Ανοικτό και το Κλειστό Σύστημα Leontief, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ερμηνεία της «αντίστροφης μήτρας Leontief». Αναλύουμε τόσο το σύστημα τιμών όσο και το σύστημα φυσικών ποσοτήτων της οικονομίας και δείχνουμε πως μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εκτίμηση των, συνεπεία μεταβολών είτε στην τελική ζήτηση είτε στις αρχικές εισροές, επιπτώσεων στο οικονομικό σύστημα.  Περαιτέρω, εξετάζουμε τους διαφορετικούς τρόπους εκτίμησης των διακλαδικών διασυνδέσεων και εντοπισμού των λεγόμενων «κλάδων-κλειδιών» της οικονομίας. 

Στα επόμενα, εξετάζουμε τα εμπειρικά εργαλεία της Ανάλυσης Εισροών-Εκροών, δηλαδή τους Πίνακες Εισροών-Εκροών, αναλύοντας τη δομή τους και τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις μεθόδους εισροών-εκροών για την ανάλυση πραγματικών οικονομικών προβλημάτων. Τέλος, γίνεται αναφορά στον τρόπο με τον οποίο κατασκευάζονται οι Πίνακες Εισροών-Εκροών από τις Στατιστικές Αρχές και, ειδικότερα, τον τρόπο με τον οποίο, με τη χρήση πρωτογενών στατιστικών στοιχείων, καταρτίζονται οι Πίνακες Προσφοράς και Χρήσεων και πως, εν συνεχεία, οι τελευταίοι μετατρέπονται στους Συμμετρικούς Πίνακες Εισροών-Εκροών.

Μαθησιακοί στόχοι

Με την ολοκλήρωση των παραδόσεων, οι φοιτητές θα είναι σε θέση να: 

  1. Αντιλαμβάνονται την οικονομική δραστηριότητα ως μια κυκλική διαδικασία η οποία παράγει και αναπαράγει, όχι μόνον τα εισοδήματα των συμμετεχόντων στην παραγωγή, αλλά και τους αναγκαίους όρους για την επανάληψη της οικονομικής δραστηριότητας στις επόμενες περιόδους. 
  2. Κατανοούν τη διαφορά μεταξύ υλικών και τιμιακών ροών σε ένα οικονομικό σύστημα.
  3. Εξάγουν τους τεχνικούς συντελεστές παραγωγής ενός οικονομικού συστήματος.
  4. Αναλύουν τόσο το σύστημα τιμών όσο και το σύστημα φυσικών ποσοτήτων ενός οικονομικού συστήματος και τις μεταξύ των σχέσεις.
  5. Να επιλύουν το Κλειστό και Ανοικτό Σύστημα Leontief.
  6. Να εκτιμούν και να ερμηνεύουν τα στοιχεία της «αντίστροφης μήτρας Leontief».
  7. Να εκτιμούν τις επιπτώσεις μεταβολών της τελικής ζήτησης και των αρχικών εισροών στο οικονομικό σύστημα.
  8. Αναλύουν τις διακλαδικές σχέσεις ενός οικονομικού συστήματος.
  9. Αναλύουν τους Πίνακες Εισροών-Εκροών των Εθνικών Οικονομιών και να εφαρμόζουν τις μεθόδους Εισροών-Εκροών σε πραγματικές οικονομίες.

Προτεινόμενη βιβλιογραφία

  • Οικονομίδης, Χ. (2007): Εισαγωγή στο σύστημα και την ανάλυση εισροών-εκροών, Κριτική, Αθήνα.
  • Pasinetti, L. (1991): Παραδόσεις Θεωρίας της Παραγωγής, Κριτική, Αθήνα.